در هر صنعت و حوزه‌ای استفــاده از ابــزارآلات استــاندارد اهمیت زیادی دارد؛ چرا که ابزارهای باکیفیت، بهره‌وری را در کار بهبود می‌بخشند، ایمنی را تضمین و در نهایت به رشد و کیفیت تولید کمک می‌کنند. بر این اساس صنعت ابزارآلات در کشور ما نیز سابقه‌ای دیرینه دارد اما به تناسب رشد کمی و تعداد شرکت‌های تولیدکننده و وارد‌کننده نتوانسته رشد کیفی لازم را ارائه کند که نتیجه آن تکیه بر واردات و صادرات بسیار محدود به برخی کشورهای همسایه است؛ کارشناسان علل مختلفی را برای این مساله عنوان می‌کنند که از اصلی‌ترین آنها می‌توان به فقدان سیاست‌های توسعه محور توسط دولت‌ها، تخصیص و ثبت‌سفارش طولانی‌مدت، عملکرد گمرکات و سازمان ملی استاندارد در ترخیص کالاها، مدت زمان کوتاه برای رفع تعهد ارزی و… اشاره کرد.
بر این اساس در روز دوم نمایشگاه ابزارآلات، پنلی با موضوع «توسعه تجارت ابزارآلات» با حضور علیرضا رمزگویان، مدیرعامل ابزارسرا و همچنین حسین کشمیری، رئیس هیات‌مدیره شرکت کنزاکس برگزار شد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در این پنل تخصصی که مهدی باقر پور، رئیس اتحادیه ابزار فروشان تهران اجرای آن را برعهده داشت، موضوعات مختلف مورد کنکاش قرار گرفت. علیرضا رمزگویان، مدیرعامل شرکت «ابزار سرا» با اشاره به اینکه قطعا کشور ما با ۸۸ میلیون جمعیت و صنایع در حال رشد از بازار مطلوبی برای عرضه ابزار برخوردار است، گفت: شرکت‌های ایرانی باید نیم‌نگاهی به بازارهای صادراتی داشته باشند که البته با توجه به تحریم‌های بانکی به منزله عبور از هفت خوان رستم است اما این واقعیت را نمی‌توان کتمان کرد که صرفا بازار داخلی برای سرمایه‌گذاری جذاب نیست. وی با اشاره به واردات ابزارآلات از کشورهای توسعه‌یافته اظهار کرد: تا سال ۲۰۱۸ از کشورهایی همچون ژاپن، ایتالیا، آلمان و… برندهای مطرحی وارد بازار ایران می‌شدند اما امروزه واردات این برندهای خوشنام جای خود را در اغلب موارد به برندهای چینی داده است.
رمزگویان با اشاره به اینکه برخی صرفا ادعای تولید دارند، خاطرنشان کرد: با وجود اینکه برخی ادعای تولید دارند اما در واقع می‌توان گفت همان قطعات چینی را در ایران مونتاژ می‌کنند؛ در چنین شرایطی تقریبا تمام ابزارها از یک کیفیت، تنوع و قیمت برخوردار می‌شوند و همین امر قدرت انتخاب را از مشتری سلب می‌کند. در کنار این اتفاقات از افت توان خرید، تقاضا را برای این محصولات افزایش داده است.
رمز گویان با اشاره به دوران خروج آمریکا از برجام گفت: بعد از تشدید مجدد تحریم‌ها اغلب شرکت‌های تولیدکننده و وارد‌کننده ارتباطشان را با برندهای مطرح خارجی قطع کردند و به همین خاطر ما هم کالاها را با شرایط سختی تامین می‌کنیم. وی ادامه داد: علاوه بر تحریم‌های خارجی، با اقداماتی مانند صدور بخش نامه‌های خلق الساعه، طولانی شدن فرآیند تخصیص ارز منجر به تحریم‌های داخلی شده است.
وی در ادامه با اشاره به استانداردهای ابزارآلات عنوان کرد: در برخی بخش‌ها مانند تجهیزات گازسوز شاهد استانداردهای مطلوبی هستیم اما در بخش ابزار استانداردها محدود است؛ از سوی دیگر ترخیص کالا از گمرک به دلیل نبود سامانه آنلاین بررسی کالاها تا ۲.۵ ماه طول می‌کشد؛ به گونه‌ای که اگر تاییدیه کالایی را از گمرک دریافت کنید و فردا مجدد همان کالا را بخواهید وارد کنید، باید دوباره همان پروسه طولانی‌مدت گذشته را تکرار کنید؛ ضمن اینکه آزمایشگاه‌های لازم برای دریافت تاییدیه و ارسال به کارشناس گمرک وجود ندارد.
رمزگویان با بیان اینکه محدودیت‌های برق ضرر هنگفتی به شرکت‌ها تحمیل کرده است، گفت: متاسفانه قانون‌گذار در ایران تلاش می‌کند که مسائل را در کوتاه‌مدت حل کند و این رویه در زمینه واردات هم با محدودیت‌های تخصیص ارز وجود دارد؛ این در حالی است که تاثیر ابزار در صنعت را نمی‌توان نادیده گرفت؛ کما اینکه امروزه به دلیل نبود ابزارهای با کیفیت، برخی سراغ ابزارهای چینی می‌روند که بر کیفیت محصولات تولیدی تاثیر‌گذار است؛ بنابراین ابزار الفبای تولید به شمار می‌رود.
همچنین حسین کشمیری، رئیس هیات‌مدیره شرکت کنزاکس نیز با اشاره به اینکه باید واقعیت‌های اقتصادی را بپذیریم، گفت: حداقل شرط شکل‌گیری صادرات وصل بودن کشور به شبکه بانکی دنیاست تا صادر‌کننده از برگشت ارز مطمئن شود؛ از سوی دیگر باید ببینیم که تا چه میزان توانایی رقابت قیمتی بین ما و کشورهای توسعه‌یافته در بازارهای جهانی امکان‌پذیر است. علاوه بر این موارد واقعیت این است که امروزه نرخ ارز حاصل از صادرات با نرخ دلار در بازار ایران متفاوت است و صادر‌کننده از این مساله متضرر می‌شود.
کشمیری خاطرنشان کرد: باید بپذیریم که وزارت صمت باید یک نقشه بلندمدت برای مباحث صادرات داشته باشد تا این موضوع حیاتی در تمام بخش‌ها دستخوش تغییرات و در نتیجه فقدان ثبات نشود؛ در کشوری مانند چین دولت به بخش صنعت کمک می‌کند و از طریق برگزاری نمایشگاه‌ها شرکت‌ها را به دنیا معرفی می‌کند؛ اتفاقی که در کشور شاهد آن نیستیم. وی ادامه داد: مشکلات مختلفی در خصوص صادرات وجود دارد اما بنده معتقدم بزرگ‌ترین مشکل ناشی از در نظر گرفتن سقف واردات برای کارت‌های بازرگانی است که با هدف کاهش تخصیص ارز انجام می‌شود.
کشمیری تصریح کرد: متاسفانه امروز به دلیل ایجاد سامانه‌های متفاوت که فرآیندها را پیچیده‌تر می‌کند، برخی سراغ راه‌های میان‌بر و غیر قانونی می‌روند و متاسفانه هیچ‌گونه کنترلی بر کیفیت و نحوه واردات این محصولات اعمال نمی‌شود. رئیس هیات‌مدیره شرکت کنزاکس گفت: مهلتی که برای رفع تعهد ارزی در نظر گرفته‌اند، شش ماه است و این در حالی است که تخصیص ارز و ثبت‌سفارش همین میزان زمان نیاز دارد و مجموع این دستورالعمل‌ها باعث می‌شود که شرکت‌ها به جای تمرکز بر ارتقای کیفی و کمی تولید بر عوامل بیرونی متمرکز شوند.
وی با بیان اینکه فعالان تصمیم‌ساز باید قبل از اجرای دستورالعمل‌ها، نمونه‌هایی را به صورت آزمایشی انجام دهند، خاطرنشان کرد: متاسفانه نوعی نگاه در کشور شکل گرفته که تولید را مهم‌تر از واردات می‌داند در حالی که حداقل در زمینه ابزار الات صنعتی تامین نیاز داخلی باید مقدم باشد.
کشمیری در مورد عملکرد سازمان ملی استاندارد گفت: در تمام کشورها اصولی را برای کیفیت محصولات وارداتی در نظر می‌گیرند تا یک محصول از حداقل‌ها بهره‌مند باشد اما متاسفانه با وجود رعایت تمام استانداردهای اروپایی و ایرانی، اصول تایید محصولات در گمرک‌های کشور متفاوت است و در واقع سلیقه‌ای با موضوع رفتار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه باید کارگروهی برای هماهنگی تولید و واردات ایجاد کنیم، گفت: فقدان هماهنگی بین تولیدکننده و وارد‌کننده منجر به ایجاد بازار نامتعادل می‌شود و متاسفانه با وجود اینکه ما یکی از قدیمی‌ترین اصناف کشور هستیم اما تاکنون در این زمینه شاهد اتفاقات مثبتی نبوده‌ایم.